Ik citeer een quote van Larry Page van Google (of Alphabet). Het staat geciteerd in de biografie van Elon Musk. Wat mij betreft een pageturner voor een vakantie.

Een van de meest fascinerende hoofdstukken gaat over SpaceX, het ruimtevaartbedrijf dat in korte tijd een positie heeft verkregen door opdrachten te krijgen van onder andere NASA. Dit bedrijf heeft er voor gekozen om bijna ALLES zelf te produceren. Een nieuwe geluid in deze wereld van leveranciers en toeleveranciers en zeer complexe just-in-time planningsafspraken. De visie erachter: het organiseren en inkopen en daarna assembleren van halffabricaten is te duur. SpaceX is vele factoren goedkoper dan de naaste concurrenten.

Ik moest denken aan de loopbaan van mijn vader, die zijn hele leven doorbracht bij een baas, een bierbrouwerij. Toen hij zijn loopbaan begon, was alles sterk gecentraliseerd. Door de jaren heen (vanaf de jaren 60) maakte mijn vader een decentralisatieslag mee. Het resulteerde in een verhuizing (toen noemde ik dat nog een emigratie) van Rotterdam naar Zeeland. Toen mijn vader met de VUT ging en een opvolger kreeg ,was de cirkel echter rond: deze man ging weer rapporteren aan het hoofdkantoor.

Hoe het kan? Natuurlijk is er veel veranderd: automatisering deed zijn intrede, nieuwe werkwijzen werden uitgevonden. Ik herinner mij nog een periode waarin alle halffabricaten die minder dan 2,50 gulden kosten niet behoefden te worden geadministreerd omdat de administratie te veel tijd kostte.

Terug naar SpaceX. Het idee bracht me in verwarring. Ik heb in de loop der jaren vele gesprekken gevoerd in het kader van een ‘make or buy decision’. Ben nog steeds van mening dat je als klein bedrijf niet alles moet proberen zelf te doen, dat de hoeveelheid expertise die je nodig hebt niet allemaal in eigen huis kunt houden. In deze netwerkeconomie is het goed gebruik te maken van elkaars kennis en kunde. En toch… Het is nuttig om van tijd tot tijd je werkwijzen eens tegen het licht te houden. Met name grotere bedrijven draaien veel op de automatische piloot. Het kan dan een “crazy” idee zijn om alles eens anders  te willen gaan doen. Dat hoeft niet meteen en volledig: het denkproces op zich kan al opzienbarende nieuwe inzichten opleveren, waarmee je doorbraken kunt realiseren.

John Jansen